UDYOG BHARARI - KROSS INTERNATIONAL - KASHINATH DHOLE

शासनाचा उद्योगाप्रती ‘प्रो-ऍक्टिव्ह ऍप्रोच’ असावा : काशीनाथ ढोले 

क्रॉस इंटरनॅशनलच्या ऑईल सील्सवर धावते जग

 • उद्योग भरारी : अमर पुराणिक

‘‘क्रॉस इंटरनॅशनल सोलापूर शहराला आंतरराष्ट्रीय कीर्ती देणारे नाव. भारतातल्या ऑटोमोबाईल उद्योगातील ऑईलसील उत्पादनात सीलिंग रिंगसारख्या मोनोपॉली असलेल्या उत्पादनात अग्रमानांकित कंपनी आहे. शून्यातून विश्‍व निर्माण करणारे क्रॉस इंटरनॅशनलचे व्यवस्थापकीय संचालक श्री. काशीनाथ ढोले यांनी आपल्या कंपनीची कलेकलेने, कल्पकतेने आणि अनेक अडचणींना खंबीरपणे तोंड देत प्रगती साधली. त्यांनी कंपनीच्या प्रगतीबरोबरच सोलापूरचे नाव ऑटोमोबाईल क्षेत्राच्या जागतिक पटलावर सुवर्णाक्षरांनी कोरले आहे.’’

...............................................................................................................................

आशीष ढोले
मुख्य संचालन अधिकारी, क्रॉस इंटरनॅशनल, सोलापूर.

क्रॉस इंटरनॅशनल सोलापूर शहराला आंतरराष्ट्रीय कीर्ती देणारे नाव. भारतातल्या ऑटोमोबाईल उद्योगातील ऑईलसील उत्पादनात सीलिंग रिंगसारख्या मोनोपॉली असलेल्या उत्पादनात अग्रमानांकित कंपनी आहे. शून्यातून विश्‍व निर्माण करणारे क्रॉस इंटरनॅशनलचे व्यवस्थापकीय संचालक श्री. काशीनाथ ढोले यांनी आपल्या कंपनीची कलेकलेने, कल्पकतेने आणि अनेक अडचणींना खंबीरपणे तोंड देत प्रगती साधली. त्यांनी कंपनीच्या प्रगतीबरोबरच सोलापूरचे नाव ऑटोमोबाईल क्षेत्राच्या जागतिक पटलावर सुवर्णाक्षरांनी कोरले आहे. आज क्रॉस इंटरनॅशनल जगद्विख्यात झाली असताना, आपल्या वडिलांचे आदर्श डोळ्यांसमोर ठेवीत क्रॉस इंटरनॅशनलची धुरा समर्थपणे वाहणारे नव्या पिढीचे उद्योजक आणि क्रॉस इंटरनॅशनलचे मुख्य संचालन अधिकारी (चीफ ऑपरेटिंग ऑफिसर) आशीष काशीनाथ ढोले सोलापुरातील तरुण उद्योजकांत अग्रस्थानी आहेत, असे म्हटल्यास वावगे ठरणार नाही.१२ वर्षे नोकरी केल्यानंतर काशीनाथ रेवप्पा ढोले यांनी १९८७ साली क्रॉस इंटरनॅशनलची स्थापना केली. सुरुवातीला सीलिंग रिंग आणि फ्रिक्शन पॅड या दोन उत्पादनांची सुरुवात करून आज अनेक उत्पादनांत क्रॉस इंटरनॅशनलने आघाडी घेतली आहे. त्या काळात टाटा मोटर्स ‘सीलिंग रिंग’ व ‘फ्रिक्शन पॅड’ ही दोन उत्पादने जर्मनीतून आयात करीत होती. सन १९८७ पर्यंत याचे उत्पादन भारतात कोणीही करीत नव्हते. आंतरराष्ट्रीय दर्जा आणि मानांकनाप्रमाणे ही दोन उत्पादने सुरू करून क्रॉस इंटरनॅशनलने या उत्पादनांची निर्मिती आणि पुरवठा टाटा मोटर्सला सुरू केला. हळूहळू क्रॉस इंटरनॅशनलचा पसारा वाढू लागला. टाटा मोटर्सनंतर क्रॉस इंटरनॅशनल भारतीय बाजारपेठेत उतरली आणि पाहता पाहता आपल्या आंतरराष्ट्रीय दर्जाच्या उत्पादनांच्या बळावर भारतीय बाजारपेठही काबीज केली. आज भारतातील सीलिंग रिंगची एकूण ९२ टक्के बाजारपेठ क्रॉस इंटरनॅशनलच्या ताब्यात असून, आजही ही उत्पादने आम्ही एकटेच बनवीत असल्याने आमची मोनोपॉली कायम असल्याचे आशीष ढोले यांनी अभिमानाने सांगितले. टाटा मोटर्सनंतर महिंद्रा ऍन्ड महिंद्रा, यामाहा, फोर्स मोटार्स, सिमसन ऍन्ड कंपनी(इंग्लंडमधील ट्रॅक्टर इंजिन बनविणारी कंपनी), क्रॉम्पटन ग्रीव्हज, बजाज ऑटो, किर्लोस्कर आदी कंपन्यांना या उत्पादनांची निर्यात अखंडपणे सुरू आहे.चार वर्षांनंतर काशीनाथ ढोले यांनी उद्योगातील यशस्वी पदार्पणानंतर १९९१ साली सनबर्ड प्लास्टिक इंडस्ट्रीज या प्लास्टिक पॅकिंग डिव्हिजची सुरुवात केली. हा उद्योग काशीनाथ ढोले यांच्या सुविद्य पत्नी आणि आशीष ढोले यांच्या मातोश्री सौ. सुनिता ढोले या चालवितात. या उद्योगाचे वैशिष्ट्य म्हणजे या उद्योगात १०० टक्के महिलाच काम करतात. महिलांना रोजगाराभिमुख करून महिलांच्या सक्षमीकरणाच्या उद्देशाने हा उद्योग सुरू केला असल्याचे आशीष ढोले यांनी सांगितले.

१९९८ मध्ये क्रॉस पॉलिमर्स हा रबर बेस्ड ऑईलसील उत्पादनाचा तिसरा प्रकल्प सुरू केला. येथे अद्ययावत तंत्रज्ञानाचा वापर करून ऑईलसील्स बनवली जातात. येत्यावर्षी चिंचोळी एमआयडीसी येथे नवा प्रकल्प सुरू करीत असल्याचे सांगून अशीष ढोले म्हणाले की, या प्रकल्पातून एप्रिल २०११ पासून उत्पादनाला सुरुवात होईल. येथे ‘पीटीएफई’ अर्थात पॉलिटेट्रा फ्लोरो इथिलीन हे आधुनिक पद्धतीचे ऑईलसील उत्पादित केले जाणार आहे. या प्रकल्पात वापरले जाणारे तंत्रज्ञान हे २१ व्या शतकातील जगातील सर्वात अद्ययावत तंत्रज्ञान असेल. तसेच आणखी काही मोनोपॉली असलेली उत्पादने काही मोठ्या कंपन्यांच्या सहकार्याने सुरू करण्याचाही विचार असल्याचे ढोले यांनी सांगितले. क्रॉस इंटरनॅशनलमधून ऑटोमोबाईल क्षेत्रातील जागतिक दर्जाची एकूण सात उत्पादने घेतली जातात. यात क्रँकशाफ्ट सील, ऑईलसील, ओ-रिंग, स्पेशल पीटीएफई सील्स, कॅसेट टाईप सील्स, वॉल्व्ह स्टॅम्प सील्स आणि गॅसकेट आदी उत्पादनांचा समावेश आहे. महिन्याला साधारणपणे साडेपाच लाख ऑईल सील्सची विक्रमी विक्री होतेे. क्रॉस इंटरनॅशनलची उत्पादने युरोप, दक्षिणपूर्व अशिया, लॅटीन अमेरिका आणि आफ्रिका आदी देशांत निर्यात केली जातात.कंपनीची मागील वर्षाची उलाढाल २५ कोटी रुपये होती, तर यावर्षी ३५ कोटींपर्यंत उलाढाल अपेक्षित आहे. क्रॉस इंटरनॅशनल लवकरच हेड गॅसकेटचे उत्पादन देखील सुरू करणार आहे. ‘इंजिन बेस्ड सीलिंग मटेरियल’ हे अतिशय नाजूक तंत्रज्ञान आहे. त्यामुळे याला ‘व्हॅल्यू ऍडेड प्रॉडक्ट’ म्हटले जाते. क्रॉस इंटरनॅशनलच्या ‘ड्रिव्हन बाय इनोव्हेशन’ या घोषवाक्याला साजेशा टेक्नॉलॉजी ओरिएंटेड उत्पादने देण्यावर भर राहिला आहे, त्यामुळे पर्यायाने संशोधनावर विशेष भर दिला जातो. आमचा संशोधन आणि विकास (आर. ऍन्ड डी.) विभाग अतिशय प्रबळ असून, या विभागात उत्पादनाची गुणवत्ता, दर्जा, कमी किंमत आणि उत्पादन क्षमतेवर लक्ष केंद्रित केले जाते.सध्या सर्व जगाचे लक्ष भारताकडे असल्याचे सांगून आशीष ढोले म्हणाले की, ऑटोमोबाईल उत्पादनांच्या क्षेत्रात भारताला प्रचंड संधी आहेत. सर्व साधनांची उपलब्धता भारतातच आहे, केवळ १० ते १५ टक्के कच्चा माल आयात करावा लागतो. त्यामुळेच भविष्यात भारताशी अन्य कोणीही स्पर्धक देश निर्माण होण्याची शक्यता कमी आहे. उद्योगात भारतीयांना दिलेले वचन, नियम पाळण्याची सवय नाही. परदेशी कंपन्या आपल्या भारतात येऊ लागल्या व आपल्याशीच स्पर्धा करू लागल्या. आपल्या भारतातील पैसा त्यांच्या देशात नेऊ लागल्या आहेत. त्यामुळे भारतीय पैसा परदेशाकडे वळत आहे. केवळ या दोषांमुळे मागे पडण्याची भीती होती, पण परदेशी कंपन्यांच्या स्पर्धेमुळे आता भारतीय लोक आणि भारतीय कंपन्यादेखील हळूहळू ही तत्त्वे पाळू लागल्या आहेत. कमिटमेंंट म्हणजे दिलेला शब्द पाळणे आणि ओव्हर कमिटमेंट, जसे अवास्तव किंवा आपल्या क्षमतेबाहेर शब्द देणे हे प्रकार कमी होऊ लागले आहेत. त्यामुळे आता यात चांगली सुधारणा होत असल्याचे दिसून येत आहे, पण हा सुधारणेचा वेग वाढणे आवश्यक आहे.

क्रॉस इंटरनॅशनलला आयएओ/ टीएस : १६९४९-२००२ चे मानांकन प्राप्त झाले आहे. तसेच हॉलंड येथील बीव्हीक्यूआयचे मानांकन देखील प्राप्त झाले आहे. लवकरच आयएसओ : १४००१ चे मानांकन देखील मिळेल. कंपनीचे सर्वात महत्त्वाचे वैशिष्ट म्हणजे ‘झीरो पीपीएम’ रिजेक्शन म्हणजे ‘पार्टस् पर मिलियन’ रिजेक्शन आहे. तसेच कंपनीने आणखी एक विक्रम केलेला आहे, तो म्हणजे गेल्या १० वर्षांत ग्राहकांची तक्रारही शून्य आहे. क्रॉस इंटरनॅशनलला अनेक पुरस्कारांनी सन्मानित करण्यात आले असून, कंपनीच्या नव्या संशोधनांची, उत्पादनांची दखल अनेकदा घेतली आहे.

..............................................................................................................................

•सोलापूरचा औद्योगिक विकास : काशीनाथ ढोले

काशीनाथ ढोले
व्यवस्थापकीय संचालक, क्रॉस इंटरनॅशनल, सोलापूर.

मुंबई, पुण्याच्या तुलनेत सोलापूरचा कामगार अतिशय हुशार व उत्तम आहे. कामगार हा उद्योगाच्या भरभराटीचा कणा असल्याचे सांगून क्रॉस इंटरनॅशनलचे व्यवस्थापकीय संचालक काशीनाथ ढोले म्हणाले की, मी कामगारांच्या वैयक्तिक समस्या जाणून घेऊन त्यांना सहकार्य करतो. त्यांचे चरित्र, कार्यक्षमता सुधारण्यासाठी प्रयत्न आणि तसे उपक्रम सतत सुरू असतात. त्यातून खूप काही चांगले निष्पन्न झाले असून, शिस्त, स्वच्छता, कामाप्रति निष्ठा, आत्मसंयमन आणि प्रत्यक्ष कार्यक्षमता वाढली असल्याचे काशीनाथ ढोले यांनी ‘तरुण भारत’शी बोलताना सांगितले.सोलापूरच्या विकासाबद्दल बोलताना काशीनाथ ढोले म्हणाले की, सोलापूर खूप अनुकूल आहे. सोलापुरात जमिनीच्या किमती कमी आहेत. एमआयडीसीत पाण्याची सोय चांगली आहे. ऍफ्लुएंट ट्रीटमेंट प्लँटची सोय असल्याने पर्यावरणाच्या सुरक्षिततेची हमी मिळते. कामगार चांगला आणि सोलापूरकर सोशिक व समजुतदार आहे, पण याबरोबरच सरकार, एमआयडीसी आणि महानगरपालिका यांचे पाठबळ व सहकार्य उद्योजकांना मिळत नाही. प्रशासकीय यंत्रणा अतिशय सावकाश चालते, दिरंगाई टाळून प्रशासकीय कामांचा वेग वाढणे आवश्यक आहे. शासनाकडून सहा सहा महिने पत्रांना उत्तरे देखील मिळत नाहीत, हे उद्योग आणि प्रगतीला घातक आहे! यावर यांना जाब विचारणारे कोणीच नाही का, असा प्रश्‍न ढोले यांनी उपस्थित केला. जकात नाक्यावर विनाकारण अडवणूक होते. तेथे तज्ज्ञ व्यक्ती असणे आवश्यक आहे. महापालिकेमुळे सहकार्याऐवजी अडथळाच निर्माण केला जातो. उद्योजकांच्या किमान गरजा देखील पुरवल्या जात नाहीत. भ्रष्टाचार प्रचंड आहे. पैसे घेऊन देखील कामे करीत नाहीत आणि हे अधोगतीला निमंत्रण आहे! उद्योग वाढल्याने सरकारचा मोठ्या प्रमाणात महसूल वाढणार आहे. असा महसूल मिळणार असतानासुद्धा उद्योजकांना एमआयडीसी व सरकारकडून मूलभूत सुविधा देखील दिल्या जात नाहीत. एमआयडीसीतील लँड डिस्ट्रिब्यूशन करताना सध्या असलेल्या उद्योजकांना एक्स्पान्शनसाठी सहकार्य मिळणे गरजेचे आहे. शासनाचा, मनपाचा आणि एमआयडीसीचा ‘प्रो-ऍक्टिव्ह ऍप्रोच’ असणे आवश्यक आहे. कामगारांना मार्गदर्शन, प्रशिक्षण, मानसिक आरोग्य, शारीरिक आरोग्य, कायदेविषयक मार्गदर्शन, कार्यक्षमता वाढविण्यासाठी विशेष मार्गदर्शन शिबिरे एमआयडीसी व चेंबर ऑफ कॉमर्सने घ्यावीत. आपल्या राजकीय नेत्यांत इच्छाशक्तीच नाही, केवळ एकमेकांत भांडत बसतात ! नव्याने उद्योग क्षेत्रात उतरू इच्छिणार्‍यांना आपल्या प्रदीर्घ अनुभवाचा सल्ला देताना काशीनाथ ढोले म्हणतात की, इनोव्हेटीव्ह व टेक्नॉलॉजी बेस्ड प्रॉडक्ट्‌स असणे अपरिहार्य असून, नवख्यांना याद्वारे लवकर प्रस्थापित होता येणे शक्य आहे. अन्यथा आजच्या स्पर्धेच्या काळात उद्योग स्थिर होण्याला खूप वेळ लागतो.राजकीय सुधारणा झाली तरच देशाची प्रगती वेगात होईल. भारत चीनपेक्षाही सक्षम आहे, उत्पादनांचा दर्जा चीनपेक्षा चांगला आहे. चीनला शह देण्यासाठी हीच योग्य संधी व वेळ आहे, पण भारतीयांबद्दल आंतरराष्ट्रीय जगतात ही तक्रार आहे की, भारतीय दिलेला शब्द पाळत नाही. हे थांबले तरच आपण २०२० पर्यंत महासत्ता होऊ शकू!

........................................................................................................................................

महिला जास्त सक्षम : सुनिता ढोले

महिला सक्षमीकरणाविषयी सुनिता ढोले म्हणतात की, क्रॉसच्या सनबर्ड प्लास्टिक इंडस्ट्रीत काम करणार्‍या महिलांना सक्षम करण्यासाठी आम्ही पूर्ण सहकार्य, विशेष प्रशिक्षण, समुपदेशन करतो आणि मनोरंजनासाठी सहली देखील काढतो. महिला पुरुषांपेक्षा जास्त सक्षम असल्याचे सांगून सुनिता ढोले म्हणाल्या की, महिला अतिशय कामसू, जास्त सुपिरिअर आणि सहकाराच्या भावनेने काम करतात. त्यांच्या कामात उत्पादनक्षमता जास्त असते. आमच्या येथे काम करणार्‍या महिला कौटुंबिक वातावरणामुळे अतिशय समाधानी आहेत. त्यांंच्या अडचणी सोडवल्यानंतर त्यांच्या चेहर्‍यावरील आनंद पाहण्याचे समाधान वेगळेच असल्याचे सुनिता ढोले म्हणाल्या. नव्या महिला उद्योजिकांना पुढे येण्याच्या दृष्टीने घरातून पाठबळ हवे. महिला बदल लवकर स्वीकारत असल्याने बदल तत्काळ अमलात आणता येऊ शकतात.

..........................................................................................................................
दै. तरुण भारत, सोलापूर. सोलापूरची उद्योग भरारी, दि. १० ऑक्टोबर २०१०